Thứ Ba, 10 tháng 12, 2019
ETH
Chúcmừng em Mỡ dã nên taychuyên ethereum. Mong em dong dược dông xèng-mạng.
Có vài vấndề Zì nhắc chúng cô quantâm nghiêncứu khi zùng xèng ethereum aka ETH:
1. cách lưutrữ antoàn PRIVATE KEY, và cách import ông Key này khi mua một máytính mới, hoặc mang ông Key này sang tâybương khi thiênzi;
Note: khi zùng các côngcụ như Metamask hay MEW, thì mậtkhẩu không có ýnghĩa gì cả. Chỉ cần PRIVATE KEY thoy. Mất PRIVATE KEY thì coi như mất ví, và không dược-phép zùng lại nữa.
2. cách lưutrữ antoàn MNEMONIC PHRASE (aka 12 từkhóa tạo tàikhoản xèng ảo) dặng sửzụng trong tươnglai;
Note: ông MNEMONIC PHRASE này, thì hiệntại chúng cô không zùng, nhưng tươnglai thì có. Ông này cũng cần giữ bímật tuyệtdối.
3. cách chọn GAS PRICE và GAS LIMIT khi thựchiện một giaozịch gửi xèng ETH (hoặc any token) cho người khác;
Note: GAS là sángtác riêng của ethereum, tượngtrưng cho phí giaozịch bằng ETH. Phạng giátrị GAS mặcdịnh của Metamask cũng dược, nhưng không hay lắm dâu.
Khi nhận ETH hay các token, thì chúng cô không mất phí giaozịch. Nghĩa là, con sender sẽ buộc là bên thanhtoán phí giaozịch.
4. cách zùng eth-based token;
Eth-based token dạikhái là xèng-ảo pháisinh, nó dược hệthống ETH xâyzựng zựa trên các hợpdồng-khôn aka smart-contract. Các token dộclập mý ETH và có tính tùybiến cao.
5. cách zùng Metamask trên phôn-khôn;
Chúng cô cothe cài Metamask trên phôn-khôn qua Gúc/Táo App Store, zưng không nên zùng chung ví dã có trên máy-bàn hay máy-dùi. Mý các con máy khác nhau, thì chúng cô nên tạo các ví (dịachỉ) khác nhau. Ví nào cần xèng, thì chúng cô múp từ ví khác sang, phí giaozịch chỉ vài xuteng ôngtơn.
6. cách zùng qr-code trên mạng trầngian;
Saukhi tạo 1 ví ETH, thì chúng cô sẽ dược Metamask cungcấp QR-code của ông ý. Dó là một hình trắngden vằnvèo nghe như này:
Chúng cô nên upload hình ý lên mạng trầngian, dâu cũng dược.
Có quả qr-code, thì chúng cô dỡ tốncông gửi dịachỉ ví của mình cho bọn chi xèng. Nếu chúng zùng app trên phôn-khôn, thì chúng dọc dịachỉ của chúng cô zất nhanh.
Bọn con Bò dã có cảmquan ngoan zìa xèng-mạng gòy dó, Zì ban-khen.
Zì sẽ giảng xuống chúng cô zăm cồng zìa xèng-mạng ETH aka ethereum.
1. ETH là xèng-mạng có vốnhóa thươngtrường nhớn No2 hoànvõ, chỉ sau BTC aka ông Bích Coi trứzanh.
Hiệntại, xèng quầnchúng ném vào ETH dạt quãng 16 bịch ôngtơn, so mý BTC là 134 bịch, thua khá xa, nhưng diều này không quá nghiêmtrọng, vì sao thì Zì sẽ giảng sau.
Dcm tỷgiá giaozịch bìnhquân hiệntại của ETH vào quãng 145 ôngtơn cho 1 ETH, khá vững trong nhiều tuần qua.
Lượng cung-xèng hiệntại dạt quãng 109 chai ETH. Con số này vẫn tăng lên, vì cũng như BTC, thì ETH cothe dào {mine} dược bằng các máy dào.
Lượng giaozịch ETH hàngngày dạt quãng 7 bịch ôngtơn.
Cũng như BTC, thì ETH vậnhành trên một blockchain côngcộng. Mọi giaozịch dều dược chép vào blockchain này, và tấtcả dều minhbạch, ai cũng có quyền dọc và nom ông ý. Hiệntại, dã có quãng 9 chai block dược chép vào ông.
Như Zì dã giảng, thì việc chép giaozịch vào blockchain ETH sẽ dược thựchiện bằng các anh-dào aka miner, theo nguyêntắc dồngthuận 100%. Hànhvi này cũng giống như của BTC Bích Coi. Giaothức dồngthuận của ETH cũng giống BTC, dều là PoW aka prove-of-work.
Hiệntại, trungbình có quãng 9 ngàn anh-dào {miner} dang hoạtdộng tíchcực trên trầngian. Các anh này cothe zùng nhiều phầnmềm dào-xèng khác nhau, nhưng dều là các hệthống mãmở. Như GETH, PARITY, BESU, etc. Zì kínhyêu dang chạy GETH.
Và blockchain của ETH hiệntại chứa 180 GB data, không kém BTC nhiều.
Dặng quansát ETH blockchain cách nhanhnhẹn và khiêmnhường, thì chúng cô nên thôngqua bọn Etherscan.io mà phía trên dã có nhiều con Bò xài.
Dặng tạo ví ETH và gửi/nhận ETH như một xèng-mạng, thì em Mỡ dã giảng sơqua gòy.
2. Khác mý BTC Bích Coi, thì cộngdồng zùng ETH trầngian dã xâyzựng thêm vài blockchain ETH côngcộng zành riêng cho mụcdích chạy-thử, kêu là "test-net", bên cạnh blockchain xịn là "main-net".
Nghĩa là, ETH của các hệthống test-net dó, chúng cô khongthe bán hay mua như ETH "xịn", mà cothe xinxỏ (trên trang-chủ của nhóm vậnhành test-net), dặng test các hoạtdộng của mình.
Hiện nhânzân hoànvõ dang có các test-net quantrọng là: Ropsten, Rinkeby, Kovan.
Giaozịch của chúng test-net này cũng côngkhai trên trang Etherscan.io như ETH xịn aka main-net.
Zì thường zùng Ropsten và Rinkeby. Hai ông này chỉ khác nhau zo giaothức dồngthuận, mý một ông xài PoW, còn ông kia xài PoA. Zìa hai cơchế này, Zì dã giảng gòy.
Zì cũng có test-net riêng phụcvụ các project, nhưng dây là mạng nộibộ chưa côngkhai.
Khi chúng cô dánh Metamask add-on/plug-in theo chỉdạo của em Mỡ, thì sẽ nom ra các ông test-net nằm ngay trên dầu bảng diềuhành, phía zưới main-net, như này:
Muốn chọn mạng déo nào cũng dược, nhưng nhớ nom kỹ nha, bọn con Bò.
Ref: Asinerum Project Commander (2535)
3. Dơnvị nhỏ nhất của ETH là WEI, tươngtự Satoshi của BTC Bích coi.
Một cháu WEI bằng "một phần bịch bịch" ông ETH, aka:
1 WEI = 1 / 1,000,000,000,000,000,000 ETH
Ngoài ra, nhânzân thường zùng dơnvị GWEI aka greater-wei.
Một bác GWEI bằng "một phần bịch" ông ETH, aka:
1 GWEI = 1 / 1,000,000,000 ETH
Bác GWEI này zất quantrọng khi xácdịnh GAS aka phí giaozịch ETH, mà Zì sẽ giảng ngay below.
4. GAS trong hệthống ETH
Bọn sángtác hệthống ETH zùng GAS dặng tính phí giaozịch.
Mức phí GAS zất dazạng và phứctạp và bănkhoăn, tùy từng tácvụ phạng vào ETH blockchain, nhưng chúng cô chưa cần học vội.
Dạikhái, một cú gửi xèng ETH của chúng cô, bấtluận sốlượng baonhiêu, sẽ bị chạt một khoản phí bằng 21,000 GAS. Mức này là cốdịnh cho toàn hệthống.
Lượng GAS aka phí cốdịnh dó, tươngtự phí ngânhàng, sẽ dược chiachác cho các anh-dào aka miner, dặng chúng anh thêm dộnglực vậnhành máymóc và ghichép giaozịch, phụcvụ chúng cô.
Zưng 21,000 GAS ý không zùng dược ngay, mà phải tính thành ETH, gòy mý chia xuống chúng anh miner.
Giá cho GAS ý dược gọi là GAS FEE, zo người-gửi ETH tự chọn.
Nếu chúng cô chấpnhận GAS FEE càng cao, thì chúng anh miner càng khoái, và xèng chúng cô muốn gửi sẽ chạy nhanh hơn. Ngược lại, GAS FEE bé quá, thì chúng anh miner bắt chúng cô chờ zài mẹ zái ra.
Dơnvị tính GAS FEE hiện thường là GWEI, chứ déo zùng ETH, vì khoản ý quá nhỏ như mọn.
Chảzụ quả 21,000 GAS phí múp xèng nêu trên, nếu chúng cô chọn GAS FEE bằng 1 GWEI, thì thành xèng bằng 21,000 GWEI, tức là 0.000021 ETH, bằng quãng 0.3 xuteng ôngtơn theo thờigiá hiệntại.
5. Quãng mùa trước và sớm hơn, thì bọn miner chỉ khoái zững mức GAS FEE zất cao.
Dạikhái, nếu chúng cô chọn GAS FEE bằng 1 GWEI, thì xèng sẽ treo cả ngày déo chạy dược.
Khi ý, chúng cô toàn phải chọn GAS FEE ít nhất bằng 10 GWEI, và thường là 20 GWEI, thậmchí 40 GWEI.
Vào thờidiểm sốt xèng-mạng, giá ETH quãng 1,350 ôngtơn, tại mức GAS FEE 40 GWEI, thì chúng cô mất mẹ 1.1 ôngtơn cho cú xèng vài tơn tặng nhau.
Dcm thật kinhhoàng quá di.
Nhưng hiệntại, chúng anh miner dói thòi zái ra, nên hehe mức GAS FEE chỉ 1 GWEI cũng khiến chúng anh phụcvụ chutoàn. Mất nhõn vài chục giây và vài xuteng cho 1 giaozịch trịgiá cả trăm chai ôngtơn.
Có vài vấndề Zì nhắc chúng cô quantâm nghiêncứu khi zùng xèng ethereum aka ETH:
1. cách lưutrữ antoàn PRIVATE KEY, và cách import ông Key này khi mua một máytính mới, hoặc mang ông Key này sang tâybương khi thiênzi;
Note: khi zùng các côngcụ như Metamask hay MEW, thì mậtkhẩu không có ýnghĩa gì cả. Chỉ cần PRIVATE KEY thoy. Mất PRIVATE KEY thì coi như mất ví, và không dược-phép zùng lại nữa.
2. cách lưutrữ antoàn MNEMONIC PHRASE (aka 12 từkhóa tạo tàikhoản xèng ảo) dặng sửzụng trong tươnglai;
Note: ông MNEMONIC PHRASE này, thì hiệntại chúng cô không zùng, nhưng tươnglai thì có. Ông này cũng cần giữ bímật tuyệtdối.
3. cách chọn GAS PRICE và GAS LIMIT khi thựchiện một giaozịch gửi xèng ETH (hoặc any token) cho người khác;
Note: GAS là sángtác riêng của ethereum, tượngtrưng cho phí giaozịch bằng ETH. Phạng giátrị GAS mặcdịnh của Metamask cũng dược, nhưng không hay lắm dâu.
Khi nhận ETH hay các token, thì chúng cô không mất phí giaozịch. Nghĩa là, con sender sẽ buộc là bên thanhtoán phí giaozịch.
4. cách zùng eth-based token;
Eth-based token dạikhái là xèng-ảo pháisinh, nó dược hệthống ETH xâyzựng zựa trên các hợpdồng-khôn aka smart-contract. Các token dộclập mý ETH và có tính tùybiến cao.
5. cách zùng Metamask trên phôn-khôn;
Chúng cô cothe cài Metamask trên phôn-khôn qua Gúc/Táo App Store, zưng không nên zùng chung ví dã có trên máy-bàn hay máy-dùi. Mý các con máy khác nhau, thì chúng cô nên tạo các ví (dịachỉ) khác nhau. Ví nào cần xèng, thì chúng cô múp từ ví khác sang, phí giaozịch chỉ vài xuteng ôngtơn.
6. cách zùng qr-code trên mạng trầngian;
Saukhi tạo 1 ví ETH, thì chúng cô sẽ dược Metamask cungcấp QR-code của ông ý. Dó là một hình trắngden vằnvèo nghe như này:
Chúng cô nên upload hình ý lên mạng trầngian, dâu cũng dược.
Có quả qr-code, thì chúng cô dỡ tốncông gửi dịachỉ ví của mình cho bọn chi xèng. Nếu chúng zùng app trên phôn-khôn, thì chúng dọc dịachỉ của chúng cô zất nhanh.
Bọn con Bò dã có cảmquan ngoan zìa xèng-mạng gòy dó, Zì ban-khen.
Zì sẽ giảng xuống chúng cô zăm cồng zìa xèng-mạng ETH aka ethereum.
1. ETH là xèng-mạng có vốnhóa thươngtrường nhớn No2 hoànvõ, chỉ sau BTC aka ông Bích Coi trứzanh.
Hiệntại, xèng quầnchúng ném vào ETH dạt quãng 16 bịch ôngtơn, so mý BTC là 134 bịch, thua khá xa, nhưng diều này không quá nghiêmtrọng, vì sao thì Zì sẽ giảng sau.
Dcm tỷgiá giaozịch bìnhquân hiệntại của ETH vào quãng 145 ôngtơn cho 1 ETH, khá vững trong nhiều tuần qua.
Lượng cung-xèng hiệntại dạt quãng 109 chai ETH. Con số này vẫn tăng lên, vì cũng như BTC, thì ETH cothe dào {mine} dược bằng các máy dào.
Lượng giaozịch ETH hàngngày dạt quãng 7 bịch ôngtơn.
Cũng như BTC, thì ETH vậnhành trên một blockchain côngcộng. Mọi giaozịch dều dược chép vào blockchain này, và tấtcả dều minhbạch, ai cũng có quyền dọc và nom ông ý. Hiệntại, dã có quãng 9 chai block dược chép vào ông.
Như Zì dã giảng, thì việc chép giaozịch vào blockchain ETH sẽ dược thựchiện bằng các anh-dào aka miner, theo nguyêntắc dồngthuận 100%. Hànhvi này cũng giống như của BTC Bích Coi. Giaothức dồngthuận của ETH cũng giống BTC, dều là PoW aka prove-of-work.
Hiệntại, trungbình có quãng 9 ngàn anh-dào {miner} dang hoạtdộng tíchcực trên trầngian. Các anh này cothe zùng nhiều phầnmềm dào-xèng khác nhau, nhưng dều là các hệthống mãmở. Như GETH, PARITY, BESU, etc. Zì kínhyêu dang chạy GETH.
Và blockchain của ETH hiệntại chứa 180 GB data, không kém BTC nhiều.
Dặng quansát ETH blockchain cách nhanhnhẹn và khiêmnhường, thì chúng cô nên thôngqua bọn Etherscan.io mà phía trên dã có nhiều con Bò xài.
Dặng tạo ví ETH và gửi/nhận ETH như một xèng-mạng, thì em Mỡ dã giảng sơqua gòy.
2. Khác mý BTC Bích Coi, thì cộngdồng zùng ETH trầngian dã xâyzựng thêm vài blockchain ETH côngcộng zành riêng cho mụcdích chạy-thử, kêu là "test-net", bên cạnh blockchain xịn là "main-net".
Nghĩa là, ETH của các hệthống test-net dó, chúng cô khongthe bán hay mua như ETH "xịn", mà cothe xinxỏ (trên trang-chủ của nhóm vậnhành test-net), dặng test các hoạtdộng của mình.
Hiện nhânzân hoànvõ dang có các test-net quantrọng là: Ropsten, Rinkeby, Kovan.
Giaozịch của chúng test-net này cũng côngkhai trên trang Etherscan.io như ETH xịn aka main-net.
Zì thường zùng Ropsten và Rinkeby. Hai ông này chỉ khác nhau zo giaothức dồngthuận, mý một ông xài PoW, còn ông kia xài PoA. Zìa hai cơchế này, Zì dã giảng gòy.
Zì cũng có test-net riêng phụcvụ các project, nhưng dây là mạng nộibộ chưa côngkhai.
Khi chúng cô dánh Metamask add-on/plug-in theo chỉdạo của em Mỡ, thì sẽ nom ra các ông test-net nằm ngay trên dầu bảng diềuhành, phía zưới main-net, như này:
Muốn chọn mạng déo nào cũng dược, nhưng nhớ nom kỹ nha, bọn con Bò.
Ref: Asinerum Project Commander (2535)
3. Dơnvị nhỏ nhất của ETH là WEI, tươngtự Satoshi của BTC Bích coi.
Một cháu WEI bằng "một phần bịch bịch" ông ETH, aka:
1 WEI = 1 / 1,000,000,000,000,000,000 ETH
Ngoài ra, nhânzân thường zùng dơnvị GWEI aka greater-wei.
Một bác GWEI bằng "một phần bịch" ông ETH, aka:
1 GWEI = 1 / 1,000,000,000 ETH
Bác GWEI này zất quantrọng khi xácdịnh GAS aka phí giaozịch ETH, mà Zì sẽ giảng ngay below.
4. GAS trong hệthống ETH
Bọn sángtác hệthống ETH zùng GAS dặng tính phí giaozịch.
Mức phí GAS zất dazạng và phứctạp và bănkhoăn, tùy từng tácvụ phạng vào ETH blockchain, nhưng chúng cô chưa cần học vội.
Dạikhái, một cú gửi xèng ETH của chúng cô, bấtluận sốlượng baonhiêu, sẽ bị chạt một khoản phí bằng 21,000 GAS. Mức này là cốdịnh cho toàn hệthống.
Lượng GAS aka phí cốdịnh dó, tươngtự phí ngânhàng, sẽ dược chiachác cho các anh-dào aka miner, dặng chúng anh thêm dộnglực vậnhành máymóc và ghichép giaozịch, phụcvụ chúng cô.
Zưng 21,000 GAS ý không zùng dược ngay, mà phải tính thành ETH, gòy mý chia xuống chúng anh miner.
Giá cho GAS ý dược gọi là GAS FEE, zo người-gửi ETH tự chọn.
Nếu chúng cô chấpnhận GAS FEE càng cao, thì chúng anh miner càng khoái, và xèng chúng cô muốn gửi sẽ chạy nhanh hơn. Ngược lại, GAS FEE bé quá, thì chúng anh miner bắt chúng cô chờ zài mẹ zái ra.
Dơnvị tính GAS FEE hiện thường là GWEI, chứ déo zùng ETH, vì khoản ý quá nhỏ như mọn.
Chảzụ quả 21,000 GAS phí múp xèng nêu trên, nếu chúng cô chọn GAS FEE bằng 1 GWEI, thì thành xèng bằng 21,000 GWEI, tức là 0.000021 ETH, bằng quãng 0.3 xuteng ôngtơn theo thờigiá hiệntại.
5. Quãng mùa trước và sớm hơn, thì bọn miner chỉ khoái zững mức GAS FEE zất cao.
Dạikhái, nếu chúng cô chọn GAS FEE bằng 1 GWEI, thì xèng sẽ treo cả ngày déo chạy dược.
Khi ý, chúng cô toàn phải chọn GAS FEE ít nhất bằng 10 GWEI, và thường là 20 GWEI, thậmchí 40 GWEI.
Vào thờidiểm sốt xèng-mạng, giá ETH quãng 1,350 ôngtơn, tại mức GAS FEE 40 GWEI, thì chúng cô mất mẹ 1.1 ôngtơn cho cú xèng vài tơn tặng nhau.
Dcm thật kinhhoàng quá di.
Nhưng hiệntại, chúng anh miner dói thòi zái ra, nên hehe mức GAS FEE chỉ 1 GWEI cũng khiến chúng anh phụcvụ chutoàn. Mất nhõn vài chục giây và vài xuteng cho 1 giaozịch trịgiá cả trăm chai ôngtơn.
Đăng ký:
Bài đăng (Atom)